راهبردهای تحولی در حکمرانی جمهوری اسلامی ایران برای تحقق ایده خروج آمریکا از منطقه غرب آسیا

چکیده: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تلاش‌‏های جمهوری اسلامی در منطقه غرب آسیا به‌منظور شکل‌‎دهی به نظم و امنیت منطقه‌ای، منجر به شکل‌گیری و انسجام‏‌بخشیِ محور مقاومت شد که در نتیجه آن، مجموعه‌ای از بازیگران هم‌فکر و همسو، بخشی از منافع آمریکا را در غرب آسیا دچار چالش کردند. پس از شکل‌‎گیری موج‌‎های اول و دوم بیداری اسلامی در منطقه از سال ۲۰۱۱ و به‎دنبال آن شکل‎گیری گروه‎‌های تکفیری برای بازموازنه علیه محور مقاومت، در عمل شاهد شکل‏گیری ائتلافی منسجم‌‎تر در بین محور مقاومت بوده‎‌ایم که نتیجه آن، اعمال فشار به آمریکا در ابعاد مختلف و با هدف خروج این کشور از منطقه غرب آسیا بوده است. استراتژی خروج آمریکا از منطقه به‎‌طور مشخص، پس از ترور سردار حاج قاسم سلیمانی در سال ۱۳۹۸ و با تأکیدات مقام معظم رهبری (مدظله) رقم خورد. در این راستا، پژوهش حاضر تلاش دارد این پرسش اساسی را مورد بررسی و تدقیق قرار دهد که «الگوی حکمرانی جمهوری اسلامی ایران برای خروج آمریکا از منطقه غرب آسیا باید دربرگیرنده چه الزامات و راهبردهای باشد و تحولات آن در چه ابعاد و حوزه‏هایی صورت گیرد؟» در این چارچوب، با بهره‌‎گیری از نظریه حکمرانی منطقه‌ای و روش‌‎های توصیفی- تحلیلی، این فرضیه به اثبات رسیده که راهبردهای تحولیِ حکمرانی ج.ا.ایران در پیشبرد خروج آمریکا از منطقه غرب آسیا باید دربرگیرنده متغیرهایی همچون شبکه‌سازی و ایجاد پیوندهای اقتصادی در سطح منطقه، استراتژی دریایی فعال، ارتقاء و گسترش برنامه‌های موشکی، ایجاد جنگ شناختی علیه آمریکا با استفاده از ظرفیت گروه‌های ضدجنگ در داخل و خارج این کشور، به‌ره‎گیری از جنبش‏‌های ضد آمریکایی در خارج ایالات متحده، و ایجاد پیوندهای چندجانبه‬ با بازیگران ضدهژمون در منطقه غرب آسیا به‌‎ویژه چین و روسیه است. این راهبردها در ابعاد سه‌گانه داخلی، منطقه‌‎ای و بین‌‎المللی (در سطح بازیگران ضدهژمون)، و در حوزه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و امنیتی پیگیری و اعمال می‌شود.