درآمدی بر تاثیر باورهای جهادی بر تحول در رفتار حکمرانی

چکیده: در ادبیات حکمرانی خصوصاً وقتی از حکمرانی سلسله‌مراتبی به سمت حکمرانی شبکه‌ای حرکت می‌کنیم، شیوه‌های تعامل و تصمیم‌گیری تفاوت‌های معناداری را تجربه می‌کند و پیش‌فرض‌های تعاملی و رفتاری یعنی همان باورهای حکمرانان هم تأثیر معناداری بر این شیوه‌ها دارند. از طرفی فلسفه حکمرانی در هر نظامی، مبارزه برای تحقق اهداف و آرمان‌های نظام حکمرانی مدنظر است. پس باورهای موثر در منطق حکمرانی جبهه حق، باورهایی هستند که در فضای مبارزه اثرگذار باشند و به تقویت جبهه حق و مناسبات آن در مقابل تضعیف جبهه باطل و مناسباتش بیانجامد. در این مقاله با بهره‌گیری از منطق روش تحلیل مضمون بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دهه اخیر، بررسی شد. بر اساس یافته‌های این پژوهش در قالب ۵ مضمون فراگیر، اولاً فلسفه حکمرانی در جنگ بین حق و باطل، تقویت جبهه حق و مبارزه با باطل است، ثانیاً منطق حاکم بر این مبارزه، حرکت به سمت تحقق عدالت، مبتنی بر عقلانیت و همراه با حفظ و ارتقاء معنویت است. ثالثاً در این چارچوب، مضمون فراگیر باورهای جهادی، دو باور موثر در چارچوب حکمرانی یعنی باور به چارچوب مبارزه و جهاد فی سبیل الله و نیز باور به امداد و نصرت الهی برای مجاهدان را در بر می‌گیرد. البته باورهای جهادی وقتی به نقطه اثر خود می‌رسد که عناصری همچون ایمان به «ما می‌توانیم»، صدق در جهاد، استقامت و پایداری، اضطرار و توسل را در درون خود داشته باشند. و نهایتاً این باورها بر همه ابعاد حکمرانی اثر می گذارند اما به طور خاص آثار آن را می‌توان در ۱- جهت‌گیری‌های استراتژیک، ۲- ارتباطات، همکاری‌ها و رقابت‌ها و ۳- تصمیم‌گیری‌ها و خروجی‌ها مشاهده کرد.