نقش مولفه¬های قدرت ملی در تحقق متعالی حکمرانی امنیت ملی ج.ا.ایران

چکیده: امنیت ملی بدون توجه به تهدید و قدرت ملی معنی ندارد و از طرفی قدرت ملی هم درهم‌آمیختگی زیادی با تهدید و امنیت ملی دارد. مفاهیم «تهدید- امنیت و قدرت ملی» پایه‌های مهم و لازم و ملزوم برای حکمرانی امنیت ملی هستند. تهدید و امنیت مفاهیمی ابهام‌آمیز و انتزاعی هستند که درهم تنیدگی عمیقی با هم دارند، به‌همین دلیل برداشت ثابت و تعریف یکسانی برای این مفاهیم وجود ندارد، قدرت ملی مفهومی تعریف شده و مشخص است که شامل ُبعد، مولفه، شاخص و یکسری عواملِ ثابت و متغیر می‌باشد. هدف اصلی پژوهش الویت‌بندی و تعیین نقش مولفه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و نظامی برای تحقق حکمرانی امنیت ملی ج.ا.ایران است. این پژوهش کاربردی و به روش زمینه‌ای- موردی انجام گردیده و با استفاده از نرم‌افزار SPSS تجزیه و تحلیل شده است، روش جمع‌آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه‌ای بوده و جامعه نمونه ۷۳ نفر می‌باشد. ترتیب اولویت حلقه‌های امنیتی: نظامی- سیاسی- فرهنگی و اقتصادی است، اما حلقه‌های تهدیداتی: اقتصادی- فرهنگی- سیاسی و نظامی است، بنابراین حلقه‌های امنیتی و تهدیداتی عکس هم هستند. ایران هر سه طیف تهدید: منفی- صفر و مثبت را دارد. مولفه‌های قدرت ملی داری ۶ عامل اقتصادی، ۸ عامل سیاسی، ۱۱ عامل نظامی و ۵ عامل فرهنگی است. تعداد ۵ عامل دارای دو نقش هستند، در مجموع مولفه‌های قدرت ملی داری ۳۰ عامل و ۳۵ نقش: «۲۲ نقش قوت، ۴ نقش ضعف، ۳ نقش فرصت و ۶ نقش تهدید» می‌باشند. طبق نقش‌های بالا، ج.ا.ایران در موقعیت راهبردی «تهاجمی» قرار دارد، بر اساس نظریه «موازنه تهدید» حکمرانی امنیت ملی ج.ا.ایران باید از دکترین «تدافعیِ تهدیدمحور و کُنشی» به دکترین «تهاجمیِ امنیت‌محور و فراکُنشی» که بر گرفته از نظریه «موازنه قوا» است تبدیل گردد.