چالش‌ها و فرصت‌های هوش مصنوعی برای حکمرانی متعالی

چکیده: هوش مصنوعی فرصت‌های بی‌بدیلی را در تمام ساحت‌های حکمرانی ایجاد کرده است و می‌توان گفت که آینده حکمرانی متعلق به هوش مصنوعی است.. با این وجود چالش‌های متعددی نیز از جانب هوش مصنوعی متوجه حکمرانی است که عدم توجه به آن‌ها و انجام پیش‌بینی لازم سبب می‌شود تا تهدیدهای هوش مصنوعی نسبت به فرصت‌های آن غالب گردد. در این نوشتار در ابتدا انواع شیوه‌های کاربست هوش مصنوعی در حکمرانی احصا می‌شود که طیفی از موارد از هوش مصنوعی یاریگر و ارتقا بخش تا هوش مصنوعی خودمختار و خودمولد را در بر می‌گیرد. سپس فرصت‌ها و چالش‌های استفاده از هوش مصنوعی در حوزه‌های مختلف حکمرانی به بحث گذاشته می‌شود. سرعت‌بخشی به فرایندها، افزایش بهره‌وری و ارتقا کارامدی از جمله فرصت‌های کاربست هوش مصنوعی است و چالش مسئولیت، نظارت‌ناپذیری، گسترش بی‌عدالتی و گسترش بی‌کاری از جمله مهم‌ترین چالش‌ها در این راستاست. در انتها نکاتی برای غلبه بر چالش‌ها پیشنهاد می‌شود که حرکت به سمت هوش مصنوعی توضیح‌پذیر و تدوین کامل نظام مسئولیت هوش مصنوعی بر اساس مبانی حقوقی – فقهی اسلامی از جمله آن‌هاست.