نشست بین‌المللی «ایده حکمرانی خوب در یک دولت مردم سالارانه: فهم نقش مردم با توجه به تحول آن»

نشست بین‌المللی «ایده حکمرانی خوب در یک دولت مردم سالارانه: فهم نقش مردم با توجه به تحول آن»

سخنران: پروفسور عذرا عبیدی

پنل‌های تخصصی سومین همایش ملی و اولین همایش بین المللی حکمرانی متعالی

دکتر عذرا عابدی استاد گروه جامعه شناسی دانشگاه ملی اسلامی [۱] (یک دانشگاه مرکزی) در دهلی نو در سال ۱۹۹۵ در رشته جامعه شناسی از دانشگاه لاک نو ایالت اوتار پرادش فارغ التحصیل شد. وی دارای بیش از ۳۰ سال تجربه تدریس و پژوهش در حوزه مختلف علوم اجتماعی از جمله موارد زیر است:

• اسلام و مسلمانان در جنوب آسیا
• جامعه شناسی آموزش و پرورش
• جامعه شناسی ادبیات
• مطالعات جنسیتی
• جامعه شناسی گروه های حاشیه نشین
• جامعه شناسی دین

سخرانی ایشان با عنوان «ایده حکمرانی خوب در یک دولت مردم سالارانه: فهم نقش مردم با توجه به تحول آن» ارائه و با استقبال شرکت کنندگان روبه‌رو شد.

ایشان ابتدا با مروری بر مفهوم حکمرانی و حکمرانی خوب به تحول این مفاهیم اشاره نموده و مؤلفه‌های حکمرانی خوب خصوصاً مؤلفه‌هایی که بیشتر بر جنبه مردم تأکید می‌کنند را برشمردند.

ایشان آرای فیلسوفان هندی و غربی درمورد مولفه های حکمرانی خوب را بیان و در بخشی از سخنرانی خود اشاره کردند: «حضرت علی بن ابی طالب ^{علیه السلام} نیز مؤلفه‌های مهم حکمرانی خوب را مشخص کرده است که سید رضی در نهج البلاغه آن را به صورت متن تدوین کرده است. به فرموده حضرت علی (ع) یک حکمرانی خوب دارای مولفه متعددی است که عبارتند از: ۱) حاکمیت قانون خداوند - هر نظام حکمرانی باید طبق قانون عمل کند. و قانون معتبر از نظر او، قانون خداست که در قرآن و در سنت حضرت محمد ^{(صلی الله علیه و اله و سلم)} موجود است. ۲) نحوه عمل عدالت خواهانه و ظلم ستیز یکی دیگر از مؤلفه های حکمرانی خوب است. حضرت علی ^{علیه السلام}، برقراری عدالت در جامعه را وظیفه حاکم می داند. ۳) تساوی بین حاکم و مردم نیز لازمه یک حکمرانی خوب است. ۴) مشارکت مردم در امور کشور که ممکن است راهی برای زیر سوال بردن اقتدار باشد. ۵) حضرت علی ^{علیه السلام} می فرماید خود نظارتی به جای نظارت بر مردم، رکن اساسی حکومت داری خوب است. ۶) مسئولیت رئیس دولت در قبال معیشت مردم و راهنمایی مردم. ۷) افکار عمومی - مهمترین نقش را در فرآیند برنامه ریزی ایفا می کند. زمانی که دولت در مورد بسیاری از موضوعات برنامه ریزی و تصمیم گیری می کند که چه اهدافی را دنبال خواهد کرد، از چه منابعی استفاده خواهد کرد و چه کسی هر کار مورد نیاز را انجام خواهد داد. ۸) آمادگی برای اقتصاد سالم و پویا در نظام حکمرانی باید در جریان تبادلات اقتصادی معتبر و مساعد بوده و با معیارهای عدالت صورت گیرد. ۹) ارزش زندگی برای طبقه نیازمند جامعه را مدیریت کرده و افراد نیازمند را به انجام امور افراد نیازمند در جامعه بسپارید. ۱۰) تامین اجتماعی برای طبقه آسیب پذیر خاص هر مردم.»

ایشان با توجه به این آرا نقاط ضعف و قوت حکمرانی خوب و تحول نقش مردم در حکمرانی را برشمرده و بصورت زیر مباحث خود را جمع بندی نمود:

«در شرایط تحول سریع در سراسر کشورها، فوریت برای تسریع روند اصلاحات و بهبود حکمرانی کشور وجود دارد. چنین اصلاحاتی با رویکرد حداقلی مهار فساد، بهبود ارائه خدمات و ایجاد بوروکراسی شفاف و پاسخگو محدود نمی‌شود، بلکه شامل ایجاد ساختار و فرآیندهایی برای رسیدگی به انتخاب‌های حیاتی بلندمدت برای قرار دادن کشور در موقعیتی است که شایسته آن است. در جامعه جهانی در یک ساختار دموکراتیک، تداوم یک دستور کار جسورانه اصلاحات مستلزم اراده سیاسی در بالاترین سطح دولت برای مقاومت در برابر فشارهای منافع شخصی و فشار مداوم مردم است. چنین فشارهایی باید توسط جامعه مدنی اعمال شود. هدف نهایی، توانمندسازی مردم و دادن افسار قدرت به دست آنهاست. از آنجایی که تصور می شود چنین توانمندی منجر به کاهش اقتدار ساختار قدرت موجود می شود، مشکلات زیادی در این مسیر تحولی وجود دارد و وجود خواهد داشت که موج دعواهای حقوقی بین «کنشگران قدیمی» و «جدید» گواه آن است.»

شرکت کنندگان پس از این ارائه، سؤالات خود را طرح و نشست پس حدود ۱۰۰ دقیقه خاتمه یافت. لازم به ذکر است که این نشست به زبان انگلیسی برگزار شد.