ضرورت ارتقاء حکمرانی در مناطق آزاد

دکتر «محسن پیرداده» مسئول پانل مناطق آزاد اولین همایش ملی حکمرانی که توسط دانشگاه عالی دفاع ملی برگزار می‌شود، درباره این پنل اظهار داشت: «این پنل به حکمرانی در یک موضوع اقتصادی که بررسی حکمرانی در مناطق آزاد است، می‌پردازد؛ به عبارت دیگر در این پنل به دنبال آن هستیم تا به نحوی حکمرانی در مناطق آزاد را بررسی و آسیب‌شناسی کنیم؛ چون انتظار‌ها به عنوان جامعه ایرانی-اسلامی نسبت به آنچه تا امروز در این مناطق اجرا شده، بیشتر بوده است.»

وی افزود: «هدف ما در این پنل این است که در بررسی‌ای که با حضور کارشناسان انجام می‌شود، نقاط قوت را تقویت کرده و در ادامه، راهکار‌هایی را هم در جهت رفع نقاط ضعف اتخاذ کنیم؛ زیرا هدف از ایجاد مناطق آزاد توسعه اقتصادی، رفع فقر در کشور است.»

دکتر پیرداده ادامه داد: «مناطق اقتصادی در حوزه خدمات‌رسانی به مناطق مسکونی واقع در این مناطق، ایجاد زیرساخت‌ها و کمک به مناطق محروم، تلاش‌های زیادی انجام دادند؛ به عنوان مثال، برای صحت این ادعا می‌توان به وضعیت مناطق آزاد چابهار، قشم و... در ۲۵ سال گذشته و اکنون اشاره کرد.»

وی اضافه کرد: «البته تلاش‌های صورت گرفته به معنی این نیست که تمام مشکلات مردم چنین مناطقی حل شده است، چرا که هنوز بی عدالتی و فقر در مناطق یادشده وجود دارد و این هم به دلیل آن است که حجم کار‌هایی که باید صورت گیرد، بسیار بیشتر از آن چیزی است که تا امروز انجام شده است.»

مسئول پنل مناطق آزاد اولین همایش ملی حکمرانی تصریح کرد: «بر این اساس، چنانچه می‌خواهیم در آینده فقر را ریشه‌کن کنیم و بی عدالتی را به حداقل برسانیم، باید همه بخش‌های نظام حمایت خود را از این‌گونه مناطق به صورت عملی انجام دهند و همچنین باید بپذیریم که مناطق آزاد برای موفق شدن به یک‌سری الزاماتی هم نیاز دارند.»

وی تأکید کرد: «البته این الزامات به این معنی نیست که لزوماً هرآنچه را که در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی سایر کشور‌ها وجود دارد، ما هم با اقتباس از آن‌ها اجرا کنیم؛ چون باید ملاک‌های دینی و مذهبی و سنت‌ها را همواره در اجرای هر طرحی مد نظر قرار دهیم.»

دکتر پیرداده در ادامه بیان کرد: «برای اینکه بتوانیم کشوری صادرات‌محور باشیم و بر صادرات مواد خام تکیه نکنیم، باید سازمان‌های مناطق آزاد توانمند شوند و بتوانند از قِبل حمایت کلان کشور، سیستم مدیریتی خود را تقویت کنند؛ لذا چنانچه این موضوع محقق شود به طور حتم مناطق آزاد نیز به اهداف خود به صورت کامل دست می‌یابند.»

وی همچنین گفت: «یکی از معضلاتی که در موضوع حکمرانی در مناطق آزاد می‌توان به آن اشاره کرد، این است که علی‌رغم تصریح قانون برنامه پنج ساله چهارم و پنجم مبنی بر اینکه سازمان‌های مناطق آزاد در محدوده جغرافیاییِ تعیین‌شده برای آن‌ها به اصطلاح، همه‌کاره هستند، ولی متأسفانه عمده مشکلات در این مناطق به دلیل دخالت‌های دستگاه‌های اجرایی است که نمی‌خواهند به قانون مورد اشاره تمکین کنند.»

مسئول پانل مناطق آزاد اولین همایش ملی حکمرانی عنوان کرد: «مناطق آزاد متأسفانه به لحاظ تبلیغی بد معرفی شدند و این‌گونه که به عنوان دروازه واردات بیان می‌شود، نیست؛ زیرا این مناطق، مناطق محصور شده گمرکی هستند؛ بدین معنی که هر کالایی برای خروج از این مناطق باید از مسیر گمرک عبور کند، درحالی که در برخی شهر‌های غربی و شمال غربی کشور بدون آن که مناطق آزادی داشته باشند، کالای بسیاری به راحتی از این مناطق وارد می‌شود.»

وی درباره اینکه چرا مناطق آزاد به لحاظ حکمرانی موفق نبودند، اظهار داشت: «چنانچه بخواهیم بگوییم که موضوع حکمرانی در این مناطق ضعف داشته، این ضعف در ذات مناطق نیست، بلکه بر این مناطق غالب شده است؛ یعنی مناطق آزاد به اصطلاح چوب یک‌سری مشکلات حل نشده در بخش اقتصادی کشور را می‌خورند و این مشکلات به اسم مناطق آزاد تمام می‌شود.»

دکتر پیرداده افزود: «البته ارتقاء حکمرانی در مناطق آزاد به طور حتم در جای خود درست است؛ یعنی همیشه باید در حال تحول ساختار اداری، مدیریتی و سیاستگذاری‌های خود باشیم؛ اما مناطق آزاد در ذیل سیاست گزاری‌های کلان اقتصادی کشور فعالیت می‌کنند؛ پس اگر سیاستگذاری‌های کلان اقتصادی کشور به موفقیت نرسد، نباید انتظاری از موفقیت در مناطق آزاد داشته باشیم.»