گفتمان صلح و مدارا در سیره حکمرانی پیامبر اکرم(ص) در مواجهه با اهل کتاب

چکیده: اسوه‌بودن پیامبر (ص) و پیروی از ایشان برای مسلمانان فرضی است که از سوی قرآن کریم به آن اشاره شده است. از این رو سیره عملی ایشان که از آن به سنت تعبیر می‌گردد، می‌تواند در بسیاری از عملکردهای فردی و اجتماعی مسلمانان راهگشا باشد. در این میان، سیره حکومتی پیامبر (ص) در شهر مدینه و چگونگی رفتار ایشان با ناهمسویان دین اسلام همانند اهل کتاب می‌تواند به مثابه شیوه‌ای شایسته، سرلوحۀ منش سیاسی و اخلاقی حکومت‌های اسلامی قرار گیرد. در این مقاله ابتدا با بررسی منابع تاریخی به انواع شیوه‌های حکومتی پیامبر (ص) در مواجهه با یهودیان و مسیحیان پرداخته شد، سپس با رویکردهای نوین پژوهشی به تطبیق آن نمونه‌ها با تکیه بر فرضیه گفتمان صلح و مدارا در سیره حکمرانی پیامبر اکرم (ص) در چگونگی شیوه برخورد ایشان با اهل کتاب به ویژه در خارج از مرزهای سرزمین های اسلامی پرداخته شد، و این نتیجه دست یافت که این گفتمان را می‌توان اساس حکمرانی ایشان در برخورد با اهل کتاب دانست.