کسب و کار متعالی کودکان در پرتو قوانین موضوعه

چکیده: کار همواره کودک به علت ویژگی‌های خاص جسمی و روحی در معرض سوءاستفاده‌های مختلف قرار گرفته است. کار کودک به علت مزایای منحصر به فرد آن، از جمله این سوء استفاده است. استفاده از کار کودک رفته رفته به علت مزایای آن در اشکال مختلف، امر عادی تلقی شد. این امر ناپسند عادی شده در آرمان‌های اخلاقی، دینی و حقوقی مورد مذمت قرار گرفت و وجدان‌های بیداری بشری را در راستای وضع قوانینی برای حمایت از کودکان کار واداشته است. در حقیقت پدیده کودکان کار یکی از مشکلات آسیب‌زای اجتماعی است که از دیر باز در سراسر جهان وجود داشته و در سال های اخیر به دلایل گوناگون افزایش یافته است. کار کودک از جمله مصادیق قدیمی نقض حقوق بشر است. واقعیت دردناک زندگی این افراد بی پناه موجب شد تا از دهه آخر قرن پیشین، حقوق کودک و سپس کار وی، مورد توجه جامعه بین المللی واقع شود. حمایت از کودکان کار ابتدا در سطح داخلی و در قوانینی چون قانون اساسی، قانون کار، قانون مجازات اسلامی، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان و… مقرر شد و سپس در اعلامیه حقوق کودک مصوب ۱۹۵۹، میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مصوب ۱۹۶۶، مقاوله نامه شماره ۱۸۲ سال ۱۹۹۹ راه یافت.کار کودکان از منظر فقهی جز در مواردی که استثنا شده و مواردی که کودک ممیز باشد و با اذن ولی معامله یا کاری را انجام دهد جایز نیست و قوانین حقوقی هم آن را باطل دانسته‌اند و قانون‌گذار کودکان را که سنین زیر ۱۵ سال را شامل می‌شوند از کارکردن منع کرده است و به بالاتر از آن سن طبق شرایطی اجازه کار داده است. در صورت بکارگیری کودکان و نوجوانان کار آنان محترم است و اجرت کار کامل به آنان تعلق می‌گیرد.