الزامات طراحی مرز سایبری و تحقق استقلال ملی در حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی ایران

چکیده: با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات و تجربه نیم‌قرن شبکه اینترنت، حوزه فاوا فراتر از ابعاد فناورانه رفته و با پیوند عناصر مختلف اجتماعی، امروزه به بستر اصلی روابط انسانی و ساخت نظامات اجتماعی مبدل گشته است. ازاین‌رو این فناوری هر چه که بیشتر نقش نظام سازی پیداکرده است، بیشتر موردتوجه حکمرانان قرارگرفته است. توسعه فناوری اطلاعات و به‌ویژه فناوری ارتباطات، ابعاد و شیوه‌های حکمرانی را عمیقاً متأثر کرده است؛ با پیوند سطوح مختلف اجتماعی در گستره جهانی، مفهوم مرز جغرافیایی رنگ‌باخته است و معنای استقلال و قلمرو سرزمینی یک حاکمیت متحول گشته است به‌گونه‌ای که اقتدار و حاکمیت‌های ملی در عرصه‌های مختلف اجتماعی در پرتو شکل و ساختار جامعه شبکه‌ای، کاملاً دگرگون‌شده است. ازیک‌طرف کم‌رنگ شدن مرزهای کشورها و تضعیف حاکمیت و استقلال ملی جوامع و از طرفی دیگر تقویت سلطه استعمارگران تحت عناوین جدیدی نظیر استعمار مجازی از نتایج توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات بر اساس مدل حکمرانی آمریکایی است. مسیر مواجهه با این نوع حکمرانی و استعمار جدید چون دوره‌های استعماری گذشته، «استقلال» است، منتها اگر در دوره‌های پیشین استعمار، استقلال سرزمینی، سیاسی و فرهنگی هدف بود، در دوره فعلی باید در اندیشه استقلال مجازی بود که این مهم از عناصر اصلی حکمرانی جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی است. این پژوهش که از نوع پژوهش‌های کیفی و با روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر مطالعات کتابخانه‌ای صورت گرفته است، در تلاش است الزاماتی را جهت طراحی مرز سایبری و به‌تبع تحقق استقلال جمهوری اسلامی ایران در فضای مجازی پیش روی حکمرانان فضای مجازی کشور قرار دهد.